با گذشت بیش از یک سال از اجرای طرح پزشک خانواده و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به روستائیان و شهرهای زیر 20 هزار نفر لازم است مروری کوتاه به اهداف، برنامه ها،دستاوردها و اشکالات این طرح داشته باشیم.
سال گذشته کشور شاهد مهمترین بحث نظام سلامت کشور یعنی طرح بیمه سلامت روستائیان و استقرار پزشک خانواده در روستاها بود، وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد که حدود 90 درصد پزشکان خانواده در روستاها مستقر شده‌اند و سازمان بیمه خدمات درمانی هم معتقد است به همین میزان دفترچه بیمه سلامت روستایی صادر شده است که این امر با این گستردگی در دنیا بی نظیر بوده است.
طرح پزشک خانواده برای اولین بار است که در کشور اجرا می‌شود و یک طرح بزرگ ملی برای نظام سلامت کشور بوده و می تواند به عنوان نقطه عطف نظام سلامت در طول تاریخ محسوب شود اجرای صحیح این طرح نه تنها برای سلامت مردم بلکه برای کل نظام مدیریتی کشور اهمیت ویژه‌ای دارد، بر اساس این طرح 23 میلیون نفر از هموطنان تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرند و حجم کار بسیار بالایی باید انجام شود و تاکنون پس از گذشت حدود یک سال از اجرای این طرح پیشرفتهای خوبی داشته‌ایم و اشکالاتی نیز در اجرای طرح دیده می شود انتظار این بود که پس از یک سال این طرح به اهداف اولیه خود نزدیک ترشود.
در این طرح سطح بندی خدمات سلامت از یک بهورز و یک مرکز بهداشت روستایی یا شهری و یک پزشک خانواده تا یک بیمارستان فوق تخصصی مجهز باید زنجیره کاملی باشد در آن صورت می‌توانیم بگوییم سیستم ارجاع کامل شده است الان فقط موفقیتهایی در سطح یک این طرح داشته‌ایم اما از نظر محتوایی نیاز به نظارت و به عمق بخشیدن بیشتری دارد، آموزش روستائیان هم برای اجرای درست این طرح لازم است.
بعضی از روستائیان حتی پول خرید دفترچه بیمه را هم ندارند و بعضی دیگر از آنها دفترچه سازمانهای دیگر بیمه را هم دارند.
سالانه اعتبار بسیار زیادی صرف ارائه خدمات سلامت به روستائیان و شهرهای کوچک می شود که لازم است از این امکانات و بودجه استفاده مناسب و شایسته صورت پذیرد.
الف) دستاوردها
1-امکان ارائه خدمات درمانی آسان و ارزانتر به مردم روستاها
2-اشتغال به کار تعدادی از پزشکان،ماماها و ... در طرح
3-رضایت بیشتر مردم و شوراهای اسلامی
4-بهبود وضعیت تجهیزات و امکانات در مراکز بهداشتی و درمانی کشور
5-ایجاد آزمایشگاه،داروخانه و رادیولوژی در برخی از واحدها
6-افزایش حقوق و دریافتی پزشکان و سایر شاغلین در طرح و ...
ب)اشکالات
1-ایجاد دوگانگی و ناهماهنگی بین وزارتخانه های رفاه و تامین اجتماعی و بهداشت و درمان (در اختیار داشتن اعتبارات و اجرای طرح در دو وزارتخانه)
2-پرداختن به کارهای درمانی و غفلت از ارائه خدمات سلامت به مردم
3-عدم اجرای سیستم ارجاع و ارائه پسخوراند وافزایش مراجعات غیر ضرور به پزشکان و انجام آزمایشات ومصرف بی رویه دارو
4-ایجاد اختلاف و تفاوت فاحش حقوق و دستمزد شاغلین در طرح با دیگر افراد هم سطح در دیگر واحدها
5-کمبود نیروی انسانی و امکانات برای ارائه کامل خدمات به مردم
6-نظارت کمرنگ و ناقص بر روند اجرای طرح با توجه به ساختار و کمبود امکانات در دانشگاههای مجری طرح و...
امید است با هماهنگی بیشتر مسؤلین سازمانها و وزارتخانه های مسؤول شاهد خدمات رسانی بهتر به مردم محروم و ارتقائ هرچه بیشتر سلامت در جامعه باشیم.
